Bày mâm ngủ quả đẹp sẽ thể hiện lòng thành kính đến tổ tiên, đồng thời mâm ngủ quả còn thể hiện ước nguyện trong năm mới của gia chủ. Tuy nhiên bày sao đẹp, đúng ý nghĩa thì chưa chắc nhiều người đã biết. Chính vì thế, Blog Chia Sẻ sẽ hướng dẫn chi tiết đến bạn cách bày mâm ngũ quả ngày tết theo phong tục 3 miền Bắc, Trung, Nam để mang đến may mắn, tài lộc cho gia đình.
cach bay bien mam ngu qua ngay tet

Bày mâm ngũ quả ngày tết theo phong tục 3 miền Bắc, Trung, Nam

 Ý nghĩa mâm ngủ quả ngày Tết

  • Mỗi dịp Tết đến Xuân sang, trên bàn thờ của gia đình người Việt đều bày mâm ngũ quả cúng tổ tiên. Ngũ quả thể hiện cho 5 vị Kim – Mộc – Thủy – Hỏa – Thổ, 5 yếu tố được cho là đã cấu thành nên vũ trũ. Theo triết lý phương Đông thì mâm ngũ quả phải có 5 loại quả với 5 màu khác nhau.
  •  Ngoài ra, ngũ quả còn được xem như biểu tượng cho thành quả sau một năm lao động miệt mài của những người nông dân. Những sản vật được kết tinh từ mồ hôi, công sức của người dân lao động, chắt chịu qua những vụ mùa. Để khi đến xuân, lựa dịp tốt lành mà thành kính dâng lên ông bà tổ tiên.
  • Mâm ngũ quả ngày Tết mang một ý nghĩa chung sâu sắc, thể hiện sự hiếu thảo và mong ước những điều tốt làm cho năm mới.  Mỗi loại quả được sắp xếp trong mâm ngũ quả đều mang những ý nghĩa riêng nhất định.
    huong dan bay bien mam ngu qua ngay tet

    Ngũ quả thể hiện cho 5 vị Kim – Mộc – Thủy – Hỏa – Thổ

Bày mâm ngũ quả ngày tết theo phong tục 3 miền Bắc, Trung, Nam

Việc lựa chọn và bày biện những loại quả trên mâm tùy thuộc vào từng địa phương với những sản vật và quan niệm văn hóa riêng. Cụ thể:

1. Cách bày mâm ngũ quả miền Bắc

Ở miền Bắc, trên mâm ngủ quả thường có 5 loại quả: Chuối xanh, bưởi, đào, hồng, quýt.

  • Chuối xanh: Đây là loại quả chiếm vị trí quan trọng trong cách bày trí mâm ngũ quả ngày Tết. Chuối gần với người dân Việt, đặc biệt với người dân miền Bắc, tượng trưng cho bàn tay ngửa lên, bao bọc đem đến sự bình an, đa phúc lộc, Màu xanh của chuối biểu tượng cho mùa xuân, sự tinh túy của trời đất, mang ý nghĩa che chở, bảo vệ.
  • Phật thủ hoặc bưởi: Tùy theo gia đình sẽ chọn phật phủ hoặc bưởi. Loại quả này dùng để đặt ở giữa mâm ngũ quả. Cả phật thủ và bưởi đều mang ý nghĩa cầu mong trời phật ban lộc, ban sự may mắn bình an nhân thế.
  • Đu đủ, sung: Đây là 2 thứ quả mà mọi người luôn muốn đặt lên bàn thờ tổ tiên vào những ngày Tết, với mong muốn sự sung túc, đầy đủ sẽ đến với gia đình, tránh được sự khó khăn.
  • Cam, quýt chín, hồng, mận…: Mỗi loại quả tượng trưng cho các mùa khác nhau. Điều đó thể hiện sự mong muốn suốt năm gia đình sẽ được no đủ và hạnh phúc.
bay bien mam ngu qua ngay tet

Trên mâm ngủ quả người Miền Bắc thường có 5 loại quả: Chuối xanh, bưởi, đào, hồng, quýt

Theo phong tục của người miền Bắc, cách bày mâm ngũ quả sẽ để nải chuối xanh đặt dưới cùng, ở giữa đỡ lấy tất cả các loại trái cây khác. Nải chuối nhu bàn tay ngửa, hứng lấy những gì tinh túy nhất của mùa Xuân để đong thành quả ngọt và bao bọc, chở che.

Quả Phật thủ màu vàng – tượng trưng hành thổ được đặt giữa mâm ngũ quả, trong lòng nải chuối. Phật thủ là loại quả có mười cánh múi chụm lên như 10 ngón tay nên dân gian gọi là tay Phật. Phật thủ được bày lên bàn thờ ngày Tết với mong muốn được bàn tay Phật ban phúc lộc.  Nếu không tìm được Phật thủ, có thể bày quả bưởi lên mâm ngũ quả cũng mang ý nghĩa tương tự.

Ba loại quả khác có các màu đỏ (ứng với mùa Hạ – hành hỏa) như ớt sừng, cam-quýt chín, trứng gà, hồng… màu trắng (ứng với mùa Thu – hành kim) như roi, đào… màu đen (ứng với mùa Đông – hành thủy) như mận, hồng xiêm… Tất cả những loại quả này được bày đan xen vào nhau lên mâm ngũ quả tạo thành hình tháp.

Ngày nay, nhiều gia đình miềm Bắc có lựa chọn thêm nhiều loại hoa quả để bày lên mâm ngũ quả ngày Tết, lên, miễn sao mâm ngũ quả trông đẹp mắt, thể hiện mong muốn một năm mới đủ đầy, trọn vẹn và hạnh phúc.

meo bay bien mam ngu qua ngay tet

Nhiều gia đình miền Bắc có lựa chọn thêm nhiều loại hoa quả để bày lên mâm ngũ quả ngày Tết

 2. Cách bày mâm ngũ quả miền Trung

 Miền Trung thường nghèo khó, đất đai vốn cằn cõi, ít hoa trái, lại thêm thời gian tết thường rơi vào mùa đông khắc nghiệt và cả những hậu quả thiên tau nên cây trái đặc sản địa phương hiếm. Người dân không quá câu nệ hình thức ý nghĩa của mâm ngũ quả, chủ yếu là có gì cúng nấy, thành tâm dâng kính tổ tiên.
Miền Trung còn là nơi giao thoa giữa 2 miền văn hóa Bắc – Nam nên mâm ngũ quả vẫn bày biện đủ: chuối, mãng cầu, sung, dừa, đu đủ, xoài… rất phong phú.
bi quyet bay bien mam ngu qua ngay tet

Người dân miền Trung không quá câu nệ hình thức ý nghĩa của mâm ngũ quả, chủ yếu là có gì cúng nấy

 3. Cách bày mâm ngũ quả miền Nam

 Người miền Nam thường cầu kỳ hơn trong khâu chọn lựa hoa quả để bày mâm ngủ quả cúng gia tiên. Nếu người miền Bắc dùng chuối làm loại quả quan trọng nhất để bày lên bàn thờ, thì người miền Nam lại khác. Do cách phát âm gần giống như từ “chúi” thể hiện sự nguy khó, nên chuối là thứ quả không bao giờ xuất hiện. Cũng bởi câu nói “Cam làm quýt chịu” nên người Nam không bày những trái cam như người Bắc.
Mâm ngũ quả của người miền Nam bao gồm các loại trái: Mãng cầu, dừa, đu đủ, xoài, sung (theo câu: “Cầu sung vừa đủ xài”), thêm chân đế là 3 trái thơm (dứa), thể hiện sự vững vàng. Đặc biệt, mâm ngũ quả của người miền Nam không thể thiếu cặp dưa hấu ruột đỏ vỏ xanh, tượng trưng cho lòng trung nghĩa và trinh tiết của người quân tử.
cach bay bien mam ngu qua ngay tet dep mat

Mâm ngũ quả miền Nam bao gồm các loại trái: Mãng cầu, dừa, đu đủ, xoài, sung

Cho dù ở miền nào thì mâm ngũ quả Tết cũng là nét văn hóa đặc trưng của người Việt Nam. Mâm ngũ quả trên bàn thờ ngày Tết vẫn là nơi hội tụ hồn quả, hương cây của nét văn hóa dân tộc với ý nguyện cầu bình an, đầy đủ của người dân.
Với những thông tin trên, hi vọng đã giúp bạn cảm thấy dễ dàng hơn trong việc bày mâm ngũ quả ngày tết theo phong tục 3 miền Bắc, Trung, Nam để gửi gắm ước nguyện cho gia đình trong năm mới.
>>> Tin tức liên quan: